2023 werd het jaar van opeenvolgende onduidelijkheden over het gunstregime van auteursrechten. De verwachte circulaire en bijhorende verduidelijking over het toepassingsgebied van auteursrechten voor de IT-sector kwam er niet. Wel een ruling die de IT-sector uitsluit van de toepassing. Maar brengt het Grondwettelijk Hof daar nog verandering in? We overlopen het stap voor stap.
Onduidelijkheid en uitblijven circulaire
Het fiscaal regime voor auteursrechten onderging met ingang van 2023 een grondige facelift. De bedoeling van deze hervorming was om het gebruik van auteursrechten in te perken door het toepassingsgebied af te bakenen. De nieuwe fiscale definitie van auteursrechten verwijst niet langer expliciet naar computerprogramma’s en software als auteursrechtelijk beschermde werken, maar beperkt zich tot een verwijzing naar het algemene hoofdstuk over auteursrechtelijk beschermde werken uit het Wetboek Economisch Recht.
Wat de wetgever daarbij over het hoofd zag, was dat computerprogramma’s ook onder het algemene auteursrecht vallen. Ze worden op basis van o.m. de Berner Conventie en Europese rechtspraak gelijkgesteld met auteursrechtelijk beschermde werken. Een verwijzing naar het algemene hoofdstuk zou dus nog altijd kunnen volstaan.
Maar hoewel de nieuwe wet formeel geen computerprogramma’s en software uitsluit, deed de minister van Financiën dit in een eerste restrictieve lezing van de wet wel. Hij wees erop dat het wetgevend werk tot doel had om het toepassingsgebied van het fiscaal regime van auteursrechten in te perken.
Gezien de verschillende visies besloot de Rulingdienst zich niet uit te spreken tot er een circulaire zou komen die de verdere toepassing zou verduidelijken. Na lang en vergeefs wachten kwam recent het nieuws dat er finaal geen circulaire komt. Het signaal voor de Rulingdienst om zelf een positie in te nemen. En dat gebeurde ook.
Eerste ruling: niets over de nieuwe voorwaarden
De Rulingdienst publiceerde een eerste ruling over auteursrechten in hun nieuw jasje. Het betrof een vergoeding verkregen voor de overdracht van auteursrechten buiten de normale beroepsactiviteit. Deze ruling behandelde voor het overige niet de langverwachte eerste toepassing van de nieuwe voorwaarden.
Grondwettelijk Hof onderzoekt discriminerend karakter
Intussen had bovenstaande potentieel discriminerende visie er wel al toe geleid dat tot twee keer toe de hervorming in kwestie aanhangig gemaakt werd voor het Grondwettelijk Hof. Opvallend daarbij is dat het de interpretatie van een wet is die voor haar mogelijk discriminerende karakter wordt voorgelegd. Iets wat behoorlijk ongezien is.
Tweede ruling: negatief voor IT-sector
In oktober volgde dan een tweede ruling over auteursrechten. Die was negatief over de toepassing van het fiscaal regime op auteursrechten in de IT-sector. Tegen de verwachtingen in besliste de Rulingdienst om de restrictieve visie op het toepassingsgebied te volgen en bekent daarmee kleur.
Gevolgen voor de praktijk
In de praktijk verandert die tweede ruling op zich weinig: IT-profielen kunnen geen (positieve) ruling meer krijgen. Het Grondwettelijk Hof zal nu moeten oordelen over het mogelijk discriminerend karakter van het toepassingsgebied, en niet langer over een interpretatie.
Dat neemt niet dat weg IT-ers op eigen risico gebruik kunnen (blijven) maken van het fiscaal regime van auteursrechten en een eventuele controle van de fiscus kunnen afwachten, in de hoop tegen dan gesterkt te zijn door een gunstig arrest van het Grondwettelijk Hof. En de kans op controle is niet min. De controlegolf op auteursrechten die al bezig was voor de nieuwe wetgeving is nog niet overgewaaid. Heel wat controleurs voelen zich gesterkt door de nieuwe strengere voorwaarden. Dat is uiteraard onterecht aangezien die alleen van toepassing zijn voor situaties vanaf 2023.
Wenst u bijstand bij een fiscale controle of advies over de eventuele toepassing van auteursrechten? We zijn er voor u.
