Omgevingsanalyse als basis voor het meerjarenplan 2026-2031
De lokale besturen hebben de voorbereiding van een nieuw meerjarenplan ingezet. Op zondag 13 oktober 2024 kiest de burger nieuwe vertegenwoordigers. Deze zullen beleidskeuzes maken die in het nieuwe meerjarenplan zullen worden omgezet in beleidsdoelstellingen, actieplannen en acties. De balans van de aflopende legislatuur wordt opgemaakt, realisaties worden opgesomd, nieuwe projecten en plannen worden al opgeworpen, …
Even belangrijk is stil te staan bij de effectieve impact die het beleid en de beleidskeuzes van de aflopende legislatuur hebben gehad op de stad of gemeente. Is er effectief verholpen aan de grote en kleine problemen waarmee de gemeentelijke organisatie en de inwoners hadden te kampen? Zijn er factoren, tendensen, evoluties die een invloed hebben gehad of zullen hebben op de samenleving in uw gemeente of stad …? Het is deze objectieve analyse van de interne en externe omgeving die een belangrijke bijdrage kan leveren bij het tot stand komen van beleid en het maken van de juiste beleidskeuzes.
De omgevingsanalyse is een verplichte bijlage bij het meerjarenplan, en een eerste stap naar de opmaak van het nieuwe meerjarenplan. Deze stelt lokale besturen in staat om zowel de directe omgeving als bredere maatschappelijke trends te onderzoeken, met inbegrip van de verwachtingen van alle betrokken partijen (zoals burgers, verenigingen en bedrijven). Basis is een geactualiseerd gemeenteprofiel dat o.a. inzoomt op bevolkingsevolutie, werkgelegenheid, woningenaanbod, verkeersveiligheid, algemeen welzijn, … De opmaak van de omgevingsanalyse is een uitgelezen kans om met de gemeentelijke diensten en domeinen beleidsvoorbereidend na te denken. Deze domeinen of clusters (groepering van verwante diensten die vaak een gemeenschappelijk of overlappend werkterrein beslaan) komen veelal overeen met de beleidsdomeinen in BBC. De SWOT-analyse is hierbij nog steeds een goede techniek. Dit is een methode om sterktes, zwaktes, kansen en bedreigingen van een organisatie te evalueren ten behoeve van de strategische planning. Hierbij gaat het om de doelstellingen van de organisatie en de identificatie van de interne en externe factoren die gunstig of ongunstig zijn voor de verwezenlijking van de doelstellingen.
| Positief | Negatief | |
|---|---|---|
| Intern | Sterktes | Zwaktes |
| Extern | Kansen | Bedreigingen |
De omgevingsanalyse is niet het einddoel, maar een strategisch instrument om tot een weloverwogen, data-gedreven lokaal beleid te komen. De analyse omvat een intern en een extern luik. In de interne analyse ligt de focus op organisatiebeheersing en de performantie van de organisatie. In de externe analyse wordt de invloed van de omgevingsfactoren op 14 beleidsthema’s onderzocht en grondig getoetst aan het gekende kader van de gekende 17 duurzame ontwikkelingsdoelstellingen.
De SDG's volgden op de Millenniumdoelstellingen (MDG's) en vertegenwoordigen een wereldwijde oproep tot actie voor alle besturen om zowel welvaart te bevorderen als de planeet te beschermen tegen klimaatverandering.
Inspiratienota als eindproduct
De omgevingsanalyse mondt uit in een ambtelijk memorandum, met name een inspiratienota. Dat is een synthese van alle vergaarde input. Daarin worden aanbevelingen aan de toekomstige beleidsploeg geformuleerd om hen te helpen op een onderbouwde manier hun strategische plannen en prioriteiten voor de komende legislatuur te bepalen. Deze inspiratienota zal samen met de visie van de burger (die via participatie en raadpleging tot stand komt) en met bovenlokale thema’s mogelijk invloed hebben op de lokale beleidsvisie. De inspiratienota is een communicatie-instrument naar de burgers en andere stakeholders.
Heeft u vragen over de omgevingsanalyse en de inspiratienota? Onze experts van Moore Public helpen u graag verder.
